Identiteit
In eigen woorden noem ik identiteit een fata-morgana ontstaan uit de pijn van het vergeten zelf. Dit overkomt ons omdat we in het leven tegen soms ingrijpende momenten aangelopen zijn waar ons ego (sommigen noemen dit "het denken") het leven overnam om de pijn van het moment te kunnen weerstaan. Identiteit is niet gewoon een zelfbeeld, maar in essentie een verbeeld of denkbeeldig zelfbeeld. Dit zelfbeeld is niet wie of wat we zijn (het vergeten zelf), maar wie of hoe we proberen te zijn, te leven of zelfs overleven als een echo van onze omgeving waardoor dit zelfbeeld gevoed en ontwikkeld is.
Doordat de verbinding met volle aandacht aangegaan wordt met de denkbeeldige identiteit gaan we ook uit verbinding met onszelf. Alle aandacht gaat in toenemende mate naar het denken en weg van ons unieke eigenheid en gevoel. Soms is dat een natuurlijke en gezonde tijdelijke reactie, maar indien blijvend verstoort het het natuurlijke persoon-zijn. Doordat deze verbinding naar de achtergrond verdwijnt, verdwijnt ook de echte verbinding tussen mensen en voelen velen zich vaak een vreemde op een planeet waar men niet thuis lijkt te horen.
Het is het denken (anderen noemen dit het ego) wat zichzelf verbeeldt en probeert iets of iemand te zijn, waardoor zich een verbeelde en al dan niet aan de omgeving conformistische identiteit vormt die zijn omgeving kan overleven. Al het andere wat tart aan die identiteit, wordt eventueel zelfs vijandig aan dat beeld. Die identiteit kan gezien worden als een masker.
Een mens is niet zijn identiteit
Een mens is niet zijn identiteit. Die vormde zich pas later en komt samen met de ervaring van 'ik'. Een mens is niet wie en hoe hij probeert te zijn, wat in alles een echo van zijn omgeving is.
De vorm van Identiteit
Waar bestaat identiteit dan uit? Identiteit wordt tijdens onze ontwikkeling gevormd, het is een opeenstapeling van cultuur, religie, overtuigingen, kennis over onszelf en de wereld, gebeurtenissen die ons ego in positieve en negatieve zin vormen en zo ook de manier hoe we over onszelf en de wereld denken bepaalt.
Identiteit ontwikkelt zich door hoe verder mensen in het leven komen bijvoorbeeld uit het beroep of de hobby die uitgeoefend wordt en bezittingen die daar bij komen dragen er ook aan bij zoals het huis waarin gewoond wordt of de auto waar men in rondrijdt en bijdraagt aan wat ook wel imago genoemd wordt.
Kleding is eveneens een vorm waarin mensen hun unieke of groepsidentiteit mee tot uitdrukking proberen te brengen. In het kleine deel dichtbij dragen het gezin en later de familie bij aan onze identiteit, later komen daar school en cultuur bij. Onze identiteit wordt niet alleen gevormd door externe invloeden, maar ook door onze persoonlijke waarden, overtuigingen en intrinsieke kenmerken die in het karakter gevat zijn.
Een ander deel van deze identiteit wordt gevormd door confrontaties met onze primaire emoties waardoor vele secundaire sociale emoties ontstaan. Een speelveld waarin mensen elkaar paaien of afwijzen met de maatschappelijk gecultiveerde instrumenten van schulden schaamte.
Er is een beroemde uitdrukking die stelt dat de vinger die naar de maan wijst niet de maan is. Zo is het ook met alle facetten van onze identiteit, het is een beschrijving maar het is niet wie we zijn.
Identiteit en racisme
Hoe verhoudt identiteit zich dan tot bijvoorbeeld racisme? Als identiteit wordt gevoed en gevormd door onze omgeving, dan zijn ras, geloof, politiek of cultuur daar een onderdeel van. Het volk van Israël heeft bijvoorbeeld een van de meest stevige fundamentele identiteiten zoals ras, geloof en een stevig verhaal over een oorsprong en land. Bij veel identiteiten zijn de fundamenten een stuk minder stevig dan bij de joodse.
Aangezien ik identiteit als een verbeeld zelf zie, een denkbeeld, dan kunnen minder stevige identiteiten minder waar of stevig dan wel echt zijn. De ene verbeelding twijfelt aan zichzelf in het licht van de andere waarmee het andere beeld vijandig wordt aan het eigen beeld. Zouden we zijn wie we zijn, het vergeten zelf, dan zou dit allemaal geen rol spelen omdat we dan zijn wie en wat we zijn, een heel mens in verbinding met andere mensen.
Aangezien ik identiteit als een verbeeld zelf zie, een denkbeeld, dan kunnen minder stevige identiteiten minder waar of stevig dan wel echt zijn. De ene verbeelding twijfelt aan zichzelf in het licht van de andere waarmee het andere beeld vijandig wordt aan het eigen beeld. Zouden we zijn wie we zijn, het vergeten zelf, dan zou dit allemaal geen rol spelen omdat we dan zijn wie en wat we zijn, een heel mens in verbinding met andere mensen.
Identiteit en kennis
Identiteit en kennis zijn nauw met elkaar verbonden, aangezien onze identiteit mede wordt gevormd door wat we weten en begrijpen. Onze kennis beïnvloedt hoe we onszelf zien en hoe we ons verhouden tot anderen en de wereld om ons heen. Het is door het vergaren van kennis dat we ons zelfbeeld en onze identiteit kunnen ontwikkelen en verfijnen en het ego of onze identiteit van een denkbeeldige waarde zien.
Leren van het verleden
Kunnen mensen dan leren van het verleden? Zoals ik het zie is dat onmogelijk, het verleden is een verhaal dat de context van het ego of denken ontbreekt, wat maakt wat en waarom iets gebeurde. Het enige waar echt wat van te leren is, is aandachtig bewust worden, voelende, waarom en wat je doet zoals het wil doen. Heel vaak zijn we uit en door onszelf gedreven in de vorm van het aangeboren karakter, maar op andere momenten is ons ego of denken de drijfveer en dan klinkt de stem van het geconditioneerde verleden door in wat men in dit moment handelt.
Identiteit en slachtofferschap
Ook en met slachtofferschap heeft identiteit een sterke verbinding. Onze identiteit bestaat uit een verhaal over wat ons ‘ik’ is en overkomen is in de vorm van verhalend denken. Wanneer iemand dit uit gaat pluizen dan kan men er bewust van worden dat er meer geleden wordt aan het verhaal dan de daadwerkelijke schade die bijvoorbeeld fysiek is opgelopen, als er al sprake van schade is.
Wil iemand dit slachtofferschap of slachtoffer identiteit ontmantelen, dan is de werkmethode van de vier vragen van Byron Katie een goede ingang. Alleen al door het lezen van het boek en werken aan ons eigen verhaal kan mildheid ontstaan naar onszelf en de ander en ontstaat vrijheid van dit deel van onze identiteit.
Het is een krachtig inzicht dat er een lijden kan zijn aan het eigen verhaal in plaats van dat de ander het heeft gedaan en de schuldige is aan al het lijden. Dit kan namelijk de immense kracht geven dat als er een deel van jezelf bij is, je dat deel ook zelf kunt herstellen.
Identiteit en politiek
Identiteit en politiek zijn nauw met elkaar verbonden, aangezien onze identiteit vaak beïnvloed wordt door politieke en maatschappelijke overtuigingen. Het is fascinerend om te onderzoeken hoe onze persoonlijke identiteit gevormd wordt door of rond de politieke omgeving waarin we leven en hoe dit op zijn beurt invloed heeft op onze politieke opvattingen en keuzes. Door dieper in te gaan op dit verband kunnen we een beter inzicht krijgen in de complexe relatie tussen identiteit en politiek en hoe deze twee elkaar wederzijds beïnvloeden. Politiek heeft in de kern een polariteit die is verdeeld tussen een links en een rechts spectrum, maar dit zijn twee kanten van dezelfde munt en een externalisatie van onze innerlijke gespletenheid tussen hart en hoofd.
Identiteit en gender
Ook bij gender speelt identiteit een grote rol, zowel door cultuur, religie en soms wetenschap is een scherp man/vrouw beeld gedefinieerd waar bewust of onbewust aan voldaan moet worden. De werkelijkheid is totaal anders en 99,9% van de toegekende eigenschappen zijn afgezien van de fysieke niet in ons DNA terug te vinden, wat de wetenschap inmiddels ook bevestigt. Hoewel hormonen hun invloed op dit karakter hebben, hebben mannen en vrouwen in de basis eenzelfde psychologie in de vorm van een door de samenleving gecultiveerd denken en daarmee identiteit.
Ook bij wat onder andere genoemd wordt genderdysforie spelen op de achtergrond deze gecultiveerde eigenschappen een rol. Het maakt dat er al dan niet onbewust identificatie is met het cultureel bepaalde mannelijke of vrouwelijke en in plaats van te accepteren wie men is komt het soms voor dat we met dat mannelijke of vrouwelijk beeld te voorschijn willen komen om aan het beeld dat de samenleving wordt verwacht voldaan moet worden. Als iemand dat wil is dat in principe helemaal okay, maar besef wel dat het een niet accepteren is van wie of wat we daadwerkelijk zijn, een mens met eigenschappen die terecht of onterecht worden toegeschreven aan een gepolariseerd mensbeeld.
Identiteit en tijd
Met identiteit of ‘ik’ komt ook de ervaring van tijd, immers de identiteit bestaat uit denken en denken vergt tijd. Onze ervaring van tijd hangt daarbij af van dit denken. Is bijvoorbeeld op weg naar een verre bestemming en is de aandacht bij deze horizon, dan duurt tijd lang, en onze tijd bij een geliefde of in gezelligheid lijkt soms weer buiten de tijd te staan. Het is niet voor niets dat wanneer wij gezond en wel vier tot acht uur slapen tijd niet ervaren wordt, het denken is met een beetje geluk immers ten ruste.
Daarbij ga ik de stelling aan dat zolang niemand aangeeft hoe lang het duurt voordat de toekomst in het verleden veranderd tijd niet bestaat.
Identiteit en verlagen
Denken vervuld verlangen, maar is tegelijkertijd leegte. Denken en daarmee identiteit komt en gaat en zal steeds zal een nieuw en groter wordend verlangen nodig hebben naar beter, sneller, mooier voor de bevestiging van zichzelf. De omgekeerde beweging naar minder of kleiner is exact dezelfde beweging om identiteit of imago gaande te houden en zich af te zetten tegen de ‘andere’ kant.
Identiteit en bewustwording
Het bewust worden van onze identiteit kan ons tegelijkertijd helpen bewust te worden van wie of wat we echt zijn. Door zelfonderzoek naar de werking van de mechanismen die het ego rijk is en de 'concepten' rondom identiteit met aandacht te aanschouwen en bevoelen kunnen de antwoorden tevoorschijn komen en zal met stukje bij beetje afscheid nemen van de echtheid van onze identiteit.
Identiteit hoeft niet weg, het is het besef dat het een soort werk in uitvoering is tijdens ons dagelijkse leven, maar dan lichter en zonder de continue uitwerking van het ego en op wie en wat we echt zijn. Identiteit wordt dan iets wat indien nodig in het moment bewust voor gekozen wordt terwijl we tegelijkertijd als onszelf volledig aan het roer van het leven staan.
Eerder schreef ik dat alles vijandig kan worden aan onze verbeelde identiteit of denken. Voor degene die bij zichzelf uit wil komen is het om dat vijandbeeld bewust en aandachtig te leren zien en om te keren in een uitdaging om te kunnen ontdekken wie of wat je niet bent en te breken met oude aangeleerde gewoonten en overtuigingen die steeds minder bij je zullen horen. Soms is het genoeg om er bewust van te zijn en zal het uit je systeem vertrekken, andere momenten kan het hard werken zijn om met iets te breken waarvan je weet dat het niet meer bij je hoort. Durf confrontaties te zien als een spiegel of echo van het denken in identiteit van jezelf en je omgeving.
Hoewel iedereen deze ontdekkingstocht in absolute zin alleen maar zelf kan aangaan mag je de wereld er bij betrekken zoals het jou uitkomt. Bezoek een psycholoog of psychotherapeut, doe een familieopstelling of lees op je gevoel af een goed boek. Als het met de oprechte intentie wordt gedaan bewust te worden en jezelf te ontdekken zal het je helpen de antwoorden te vinden.
Identiteit en emoties
Schuld en schaamte zijn twee van de secundaire kernemoties die grote een rol spelen bij de vorming van onze identiteit. Een mens wordt niet met de gevoelens van schuld en schaamte geboren, deze sociale conflict emoties komen pas later wanneer het ik zich begint te vormen en de eerste conflicten met onze omgeving plaatsvinden en met de mechanismen achter schuld en schaamte worden overgedragen of zelfs soms hardvochtig worden opgelegd.
Onze identiteit is daarmee mede een gevolg van de conflicten voortkomend uit de gecreëerde sociale schuld en schaamte conflicten die ons zelfs innerlijk kunnen splijten en het idee moeten geven dat wie we zijn of wat we doen slecht zou zijn, een mechanisme waarmee een nog onvolwassen mensheid over elkaar heerst.
Een weg hier uit is schuld en schaamte te durven voelen en te onderzoeken of de overtuigingen achter deze emoties waar zijn voor jezelf.
Identiteit en waarheid
Een poging naar diepgang. Als er een besef en de bewustwording groeit dat identiteit een vorm van objectivering is van onszelf, en logischerwijs als gevolg daarvan ook alles in onze omgeving, dan kan een inzicht tevoorschijn komen dat identiteit iets is wat echt lijkt, maar dat het tegelijkertijd niet waar hoeft te zijn.
Reacties
Een reactie posten